top of page

Mo Tatou

 I te tau 2005, i whakapumautia a Ku'ialuaopuna i raro i te arahi, te manaakitanga me te mana o

`Ōlohe Lua Kukui Richard Kekumuikawaiokeola Paglinawan,

  ʻŌlohe Lua Mohi Elwood Kalauokalani,

me `Ōlohe Haka Noelani Kanoho Mahoe.

20220803_182657_edited.jpg
20220803_182635_edited.jpg

          Kuʻialuaopuna emerged in Puna, Ko Hawai'i, na Keani Kaleimamahu i whakatu, hei kawe i nga matauranga onamata mo nga toi toa o Hawai'i ki Puna. I timata te whakaoranga o nga toi whawhai a Hawaii mo Ku'ialuaopuna i te motu o Oahu, Hawai'i i nga tau timatanga o te tekau tau atu i 1970, na Richard Paglinawan raua ko Moses Kalauokalani. I roto i tenei whakangungu nui, e hiahiatia ana, ko te whakaako me te mohio ki nga tikanga me nga kapu i tohua e te tohunga Maori o Hawaii a `Ōlohe Lua Charles William Lu'ukia Kaho Kemoku Kenn, me te whakapapa Maori, nga rangahau tikanga o Hawaii, me te whakapapa o mua o Pākuʻialua. Ko enei tokorua  i whakangungua hoki i raro i nga whakaakoranga me nga tohutohu a  Mary Kawena Pukuʻi, me etahi o nga tangata tawhito o Hawaii i mahi toi. ​​
Ko enei 'ōlohe i whiriwhiria he mea tino mohio, he manawanui hoki ki te whakangungu i nga taumata katoa o nga mahi toi a Hawaii mo nga tikanga whawhai lua me nga tikanga wairua ka taea te tohu he kapu, ka ahu mai ki nga Ota Kahuna Hawaii a Papa KuʻiaLua, Papa Lonomakaihe, me te hononga ki te whakapapa o Kekūhaupiʻo i ako mai i tona papa a Kohapi'olani, he rangatira toa o Ke'ei, South Kona, Hawai'i. 

20210301_154026_edited.jpg

Naluahine Kaʻopua me tana tauira a Kekahuna

I whakangungua a Naluahine Kekaaweokaahumanu Ka'opua ki te rua mai i te tamarikitanga. I runga i tana ake whakaaro me tana whiriwhiri, i haere ia ki nga kura whakangungu lua e 3 neke atu i te iti rawa i te wa o tona tamarikitanga.  I aukati tana papa a Naluahine ki te ako i tenei mahi toi a Lua, na te mea kaore e tika ana, no mua hoki. Ko Kaopua te papa o Naluahine i ahu mai i te whakapapa o nga toa a Lua me te mohio ki te mamae o tenei toi. I haere te papa o Naluahine ki te 'ōlohe o ia pā, o ia kura e whakangunguhia ana e tana tama, ka tono ki te kaiako o ia kura kia whakamutua te whakangungu ia Naluahine. Nāwai rā, ka tohe tonu a Naluahine, ā, ka tukuna ia ki te haere tonu ki te whakangungu i te momo lua o nehe. I tutaki a Naluahine ki a Charles Kenn, tetahi atu tohunga mahi lua, na reira i tuku atu ona matauranga ki a Charles Kenn, ka tae mai ki a tatou i tenei ra.

Naluahine Kaopua

13776027_879987798812960_4141275032527194448_n.jpg

Henry Seishiro Okazaki,

okazaki.jpg

Ko Henry Seishiro Okazaki, i whanau i te taone o Kakeda, Fukushima Prefecture, Japan, i te Hanuere 28, 1890. I heke ia ki Hawaii i te tau 1906 ka noho ki Hilo, Hawaii. I te 19 o ona tau i rongohia he mate pukupuku e whakaarohia ana he mate kohi. Ko te tino hiahia ki te whawhai i te pouri, i timata ia i tana ako mo Judo i raro i te whakahaere a Master Yoshimatsu (Kichimatsu) Tanaka i te Shinyu Kai Dojo i Hilo. Ko nga mahi toi i whakapoapoa ia ia, i whakakore i tana pouri mo tona mate. Ka whakapau kaha ia me tona kaha katoa. Te mea maere, ua ora roa to ’na ma‘i i to ’na haapao maitai. 
I ako a Ahorangi Okazaki i nga momo toi whawhai  arts, tae atu ki te toi whawhai a Hawaii o lua, mai i tetahi tangata Hawaii i Puna, Hawai'i.
I te mutunga ka hanga e Ahorangi Okazaki he punaha eclectic i huaina e ia  "Kodenkan" . Ko tenei punaha ko Judo, Jujitsu, Hawaiian Lua, Okinawan Karate, Chinese Kung Fu, me American Wrestling. I te takahi i nga tikanga tuku iho, ka ako a Prof. Okazaki ehara i te mea ko nga Hapanihi anake, engari ko nga iwi katoa.
I tapaina e ia te ingoa  "Danzan Ryu"  ki tana kura o Jujitsu, i uru mai a Okazaki ki a ia i te toa o Puna i te lua o Hawaii. Ko enei patu 'ai, lua ranei i tukuna ki a Ahorangi Libert O ʻ Sullivan.

Luʻukia Kaoho Kemoku Kenn

I whanau a Charles William Lu'ukia Kaoho Kemoku Kenn i  Honolulu  i te 2 o Hanuere, 1907. Ko tetahi o nga rangatira torutoru i toe. I heke mai a Kenn i te raina o  kāhuna .

I roto i ana tuhinga, ka tohe a Kenn mo te whakahē ki te  Americanization  o te iwi Hawaii.

I hopukina e Kenn nga waiata o Hawaii mai i nga kaumatua, e pupuri ana i nga korero mo te reo Hawaii me nga tikanga tuku iho.   As i ako mai i etahi o nga kaiako penei i a Na Kaopua o Kona ki te Tonga, me nga tohunga rua e rua i whakangungu i te kura lua kingi i whakaturia e  King Kalakaua . I ako ano ia me sensei  Seishiro Okazaki .

I a ia i te mutunga o te 60 o ona tau ka toro atu ki a ia e nga tangata e hiahia ana ki te ako i nga tikanga o nehe, i whakaae a Kenn i te tuatahi, engari i te mutunga ka whakaae ia ki te whakaako i tetahi roopu o nga tauira. I whakawhiwhia e ia te roopu o nga 'ōlohe e rima, e whakaako tonu ana i nga tauira whiriwhiri. Na te kaha o Kenn i whakatuu rua pa (kura) ki Hawaii: Pa Ku'ia-Lua, Ku'ia-Holo. 

Charles_Kenn_Fire_Walking_Pg1-Fig1_sm.jpg

`Ōlohe Lua Richard Paglinawan

20210301_200627_edited_edited.jpg

'Ōlohe Lua Kukui Richard Kekumuikawaiokeola Likeke Paglinawan i mate pouri i te tau 2015. Kei runga tonu ia i ta matou poari tohutohu ina hiahiatia!

I whakangungua a Ahorangi Libert O'Sullivan i raro i nga Ahorangi Bing Fai Lau me Sig Kufferath ki te toi o Jujitsu, i whakawhiwhia ki a ia tana Whitiki Pango i te marama o Hune o te tau 1949. I ako ano ia i te Kenpo me te Karate i raro i nga momo tikanga.
I whanau i Honolulu, i whakatipuhia ki te motu o Molokai. I te tau 1957, i whakaako a Sensei O'Sullivan i nga tauira o te Kura Tuarua o St. Louis me te mahi tonu me Ahorangi Kufferath i te Nikko Dojo o Honolulu. I te marama o Hune o te tau 2000, i whakawhiwhia e ia tana tohu 10″ tohu ahorangi mai i te Hawaii Kenpo Jujitsu Society. He kaiako jujitsu manuhiri hoki ia me Paku'ialua. Ko te whakangungu a Liberts ki te jujitsu o Amerika i kawe mai ia ki te toi o Lua i a ia e whakangungu ana i raro i te ahorangi Henry Seishiro Okazaki. E ai ki nga korero, i pakaruhia te mea ngaro o Lua i te tau 1917, i te ako a Henry Seishiro Okazaki i a Lua mai i tetahi tangata Hawaii i te Motu Nui. I te mutunga, ka hurihia e Okazaki te Lua i akohia e ia, ka whakawhiti i tenei ki roto i tana punaha Danzen Ryu. I ako a Libert i aua whiunga ano ka tukuna mai ki a matou. Kua mate a Ahorangi Libert, kei runga hoki i ta matou poari tohutohu ina hiahiatia.

Ahorangi Libert O 'Sullivan

Libert-OSullivan-600x300_edited.jpg
20220718_180605 (2)_edited.jpg

Ko 'Ōlohe Moses Kalauokalani rāua ko 'Ōlohe Ha'a Noelani Mahoe he wāhanga tonu o Ku'ialuaopuna, kāre rāua i te whakaako ā-tinana i tēnei wā, engari kei runga tonu i tā mātou poari tohutohu.

ʻŌlohe Lua Mamane Wong

Neke atu i te 20 tau a Ōlohe Lua e whakangungu ana a Mamane Wong ki lua. Ko ia te 'Ōlohe tuatahi i puta mai i Ku'ialuaopuna. He maha nga tau e whakangungu ana ia i raro i a 'Ōlohe Richard Paglinawan, ʻŌlohe Moses Kalauokalani, ʻŌlohe Kaleimamahu me ʻŌlohe Haʻa Noelani Mahoe.  Kua whakangungua hoki ia i raro i te tohungatanga o lua o Libert 'OSillivan o Libert 'OSillivan'.

20191029_011748.jpg

'Ōlohe Lua Keani Kaleimamahu

IMG_1568.JPG

'Ōlohe Lua Keani Kaleimamahu is the founder of Ku'ialuaopuna, which was founded in Puna, Hawai'i. He mema ia no Paku'ialua mo etahi tau i mua i te whakatuwheratanga o Ku'ialuaopuna me te ako tonu ia Lua me a ratou tikanga ki nga iwi o te Motu o Hawai'i. Kei a ia he akonga, he tauira ranei puta noa i te kawanatanga, a, kua whakatikahia e ia te kaupapa me nga tikanga o Ku'ialuaopuna kia kitea ano nga tikanga whawhai tangata whenua o o tatou whanau o Te Moananui-a-Kiwa. Kua whakangungua ano ia i raro i a Sensei Libert O'Sullivan mo nga tau maha e ako ana i nga whiu a Lua i tukuna mai e Ahorangi Okazaki.

Ko ta matou Mihana ko te whakatairanga me te pupuri i nga matauranga tikanga me nga tikanga tuku iho mo o tatou iwi puta noa i Te Moananui-a-Kiwa, ma te whakamahi me te mahi o a tatou toi whawhai tangata whenua.

bottom of page