Wehiatua
- Kuialuaopuna

- 5 days ago
- 3 min read
Updated: 4 days ago

Kii: Ben Thourad
Kaulana keia Aumakua Mano ma Hawaii kahiko a hiki i keia la. Kapa mākou i kēia kupuna hanohano ʻo Wehiatua. Aia kona wahi noho ma ka mokupuni li'ili'i o Tahiti ma kahi i kapa ia o Teahupo'o. He mano mea nui ʻo Wehiatua i ka wā kahiko. ʻO ia ke aliʻi kiʻekiʻe o Teahupo'o i hele mai i Hawaiʻi i hoʻokahi kaukani makahiki aku nei. ʻO kāna huakaʻi i Hawaiʻi i hele mai ma hope o kona kipa ʻana i na moku o Tahiti a pau, e holo ana i na moku o Te Henua Enata, i laila loaʻa kahi noho ma Puna, Hawaii, Kaʻu a ke noho nei i Kona Hema ma Ke'ei. Ua manaʻo ʻia ʻo ia ʻo ke aliʻi manō nui o Kona a ʻo ia ke aliʻi nāna i alakaʻi i ke aliʻi manō ʻulaʻula ʻo Kaehuʻikimanoopuuloa i kāna huakaʻi i Tahiti i ka wā kahiko. He ʻohana ʻo Wehiatua iā Pele ma,ʻoiai ʻo Pele a me kona ʻohana no Polapola a me Tahaʻa, na moku.
Aia ka ana o Wehiatua ma ke kai o Kona. He ana kai nui a ua kukulu na po'e kahiko he pā pōhaku ma ka waha o ia ana. Aia na 'ili'ili he nui ma ka papahele o ia ana kai e ka poʻe Hawaiʻi o ka wā kahiko. I ka moe ʻana o Kua ma luna o ka 'ili'ili, luʻu ihola kēia poʻe kānaka i lalo a ua hamo na kanaka i ko Wehiatua ʻōpū. Ma luna o kēia pā pōhaku, i kukulu ʻia e ke kanaka, ua waiho ʻia nā alana mai ka heiau o uka. 'O Maiko ka inoa o keia heiau.
During the early migrations to Hawaii, those from Tahiti were well-known and revered. Those Tahitians who landed on these shores were looking for a safe home or a new beginning. Coming to Hawaii were the akua of those far off islands. This upu of the lua people describes one of these migrations and honors these warriors and their kupuna. Wehiatua is one of our kupuna who came over in ancient days. Swimming through the waters of our ancient peoples. From many islands, he sailed, finally ending up in Puna, Hawaii, and eventually settling in Kau and finally in Kona, where he currently resides today. He is a close relative of Pele and her brothers.
Traditional K.K. Ku'ialuaopuna
Traditional K.K. Ku'ialuaopuna
Holoholo mai ka makani pahili
E kau ana mai o aku
Kupapaula ka halau e oha mai
Ka makani pahili a ka halawai
Na laumeti a ka aina mamao loa
Na mee ui o Moaulanuiatea
O Tahaa ka mole o Tahiti
Ka nihi oioi, niho wakawaka
No Teahupoo, o Wehiatua,
He kama na Tahiti
Ahua ku o Hiwa ma Te ava moa
Ka mole o na kupuna
Aina o te tahu'a
O Taputapuatea ka mole
Elieli tapu
Elieli noa
Elieli tau mai
The stormy winds race here
Arriving from afar
The dancers stand strong, awaiting
The winds from beyond our sight
The skilled ones from beyond the horizon
The heros of Moaulanuiatea
Tahaa is the home land of the chiefs
Those with the sharp, pointed teeth
Wehiatua of Teahupoo
A child of Tahiti
Hiwa is swelled up at Teawamoa
The source of our ancestors
Taputapuatea is the foundation
Deep is the the kapu
Profound is the freeing
May a deep reverence be upon us


Comments